Midwinterzomer Part 2. Be-leeuw-enissen

Op mezelf. Ook lekker.

Daags nadat ik Marijke naar het vliegveld bracht reed ik 750 kilometer van Windhoek in Namibië naar Hukuntsi in Kgalagadi District, Botswana, mijn oude werkterrein.
(Onderstaande plaatsnamen vind je op Google Earth of Google Maps.)

Ik verloor bij de grens een uur door gedoe en een wachtrij.

Géén pinautomaat bij het tankstation in Buitepos / Charles Hill terwijl er twee jaar terug nog wél eentje was. Ik had erop gerekend. Gelukkig had ik nog wat Botswaanse Pula’s cash op zak, maar het werd toch uitkijken en zoveel mogelijk met de creditcard betalen. De eerstvolgende pinautomaat zou in Hukuntsi zijn. (Maar ook daar ving ik bot, dus dat werd dagen later pas flappentappen in Tsabong. Later die dag hoorde ik dat verderop in Charles Hill een Spar supermarkt was ge-opend dus dáár zal die pinautomaat wel naartoe zijn verhuisd.)

ZATLAPPEN

Ik nam lifters mee van Charles Hill naar Ncojane en een paar nog verder tot op een farm op de weg naar Ukwi. In de bush laat je geen mensen staan. Ze hebben altijd veel bagage, zakken van 25 kilo suiker en maismeel,en thee, en… en….

Zoals altijd zaten er zatlappen bij de bar in Ncojane. Ik heb er nog nooit iemand nuchter aangetroffen.

Ukwi bleek een verdoold oord te zijn geworden. Vroeger was het een gehucht van een paar tientallen bushmen (oftwel Basarwa, oftwel San) en een heel aardige onderwijzeres ;-) Nu zaten een paar honderd man/vrouw om een soortement gemeenschapshuis niets te doen, maar ze waren me toch een portie drúk met mekaar! Een sociale opwinding!

Het was een sfeerloos oord geworden en het voelde niet goed. Ik verkoos er niet te kamperen.

BEVOLKINGSEXPLOSIE

Alarm, pakweg tachtig procent van de daar aanwezigen was jonger dan vijftien jaar. Afrika is bezig met een bevolkingsexplosie. Op deze plek zijn géén bestaansmiddelen, behalve wat geiten en koeien (die daar volgens het bestemmingsplan niet eens hadden mogen zijn.) In de tijd dat ik in dit district werkte was het al zo dat hier elke veertien dagen een vrachtauto arriveerde met water, maismeel (en bier), en dat leek me nu alleen maar erger geworden. Een groot deel van de Botswaanse bevolking werd – en naar ik aanneem, wordt – als kippen gevoerd op kosten van de FAO in Rome, Op onze kosten dus. Dat kan niet goed zijn. NB de economie van Botswana draait uitstekend op diamanten, toerisme en vleesexport. Maar van socialisten moeten we solidair zijn met wie het niet verdient.

Dóór dus, via Ngwatle en Monong – beiden bushmen-dorpen - naar Hukuntsi.

Ook hier ‘progress’! Vroeger kwam ik er minstens elke maand en sliep ik op de secondary school, nu zijn er zeker twee guesthouses. Deze keer dan Hotel Shi. 

‘Mma what is the price?’

Madam T: ‘550’

‘Auw Mma! That’s a lot!’

‘What are you able to pay?’

‘300’

‘OK, 360!’

Klaar.

VENSTERBANKJE

Alleen was er soms geen stromend water en de douchekop was verstopt met kalkaanslag..

Maar aardige mensen! Ze kwamen warm en koud water brengen in emmers, dus dat werd splashend wassen als een Motswana.

In de keuken: Mma Pho: zo lief dat je ze wel móést aaien. Met van die mooie onschuldige, een beetje naïeve bruine kijkers. En met een echt ‘vensterbankje’ ;-)

Ze maakte ’s avonds mijn diner en ’s ochtends mijn ontbijt klaar.

Raadsel: waarom kost ‘n diner P 80,- en breakfast P 95,-???? 

Lachen!

Kijk, dáárom hou ik nou van Afrika ;-)

De volgende dag: tanken, vlees en eieren kopen voor een paar dagen bush, en op weg. Via Lokgwabe naar Mabuasehube Game Reserve, het wildste deel van Kgalagadi Transfrontier Park: een stuk ervan ligt in Botswana, een stuk in Zuid Afrika. Het Botswaanse deel alleen al is even groot als heel Nederland. Lion country!

AANVALLUHH!

Een paar kilometer voor de ingang van Mabuasehube hobbelde een honeybadger over het pad. Ik volgde hem in de hoop dat ie opzij zou gaan. Maar dat is niet ‘des honeybadgers’ zo had ik kunnen weten.
http://www.facebook.com/bushbabies.inki/posts/1356662074421880
en
http://www.facebook.com/100002343021325/posts/1916958791725536/
en
http://www.latestsightings.com/single-post/2019/02/05/Honey-Badger-Rescues-Her-Baby-from-Leopard

Hij hobbelde eerst naar de linkerkant van het pad, draaide zich toen om, ging op zijn achterpoten zitten en sperde zijn bek open. Een beestje ter grootte van een teckel viel een landcruiser aan! Ik sprintte hem voorbij, zover mogelijk rechts op het pad. Maar ik zag hem fanatiek op het linker achterwiel afstuiven. Wat een aanvalslustig en moedig dier, daar kan het Nederlands elftal nog wat van leren. Zelfs leeuwen tonen respect. Ik had er bewondering voor en moest tegelijk lachen. Wat een karakterbeest.

In het park kwam ik op mijn kampeerplek (Lesholoago Pan) een langstrekkend Zuid Afrikaans en een Duits-Zwitsers stel tegen. De cruiser van de Zuid-Afrikanen had alle denkbare uitrusting inclusief een naar buiten uitklapbaar bed, maar liep wel één op vier! De Duitse gaf me kooklessen voor in de bush. Ze was gespecialiseerd in potjie-kos. (Spreek uit ‘poikie’). Ze was een kei in het bakken van brood en pizza met dat ding.

Za en Zo 15 en 16 december 2017

In Mabuasehube heb ik vroeg in de ochtend en in de namiddag drie game drives gedaan, helaas met weinig spektakel en alleen ‘the usual’. Soms zit het mee, soms zit het tegen. Het is geen dierentuin.

Het was héét. Dat betekende luie namiddagen op de camp site. Dieren zie je overdag amper. Keutel dan zelf maar wat op je kampeerplek.

18/12/17

EEN SCHEET KAN DODELIJK ZIJN
‘s Ochtends om half vijf schrok ik wakker van het gebrul van een leeuw die zowat tegen mijn tent aan lag. Brullen! Vijf zes keer en vervolgens van die ‘uitloophoestjes’; en dat - met tussenpozen - een keer of zeven herhaald. Die windkracht 30 die hij uit zijn blaasbalg stootte, wát een power! Hij voerde een uur lang zijn kunstje op. 

Ik heb in het verleden al wel vaker zonder problemen leeuwen rond de tent gehad, dus waarom dan deze keer nagelbijten? Hij trof me onvoorbereid aan. Het klonk alsof ie IN de tent zat, alsof ie het op mij gemunt had, wat onzin is natuurlijk. Meestal hoor je ze eerst wat verder weg, dan ben je bij je positieven als ze dichterbij komen maar nu was het patsboem in m’n slaap en op twee meter afstand. De tent trilde ervan en ik ook. Spuug op het tentdoek? Het mankeerde er nog maar aan dat ie ertegen piste. Omwille van wat schaduw had ik de tent strak tegen een boom gezet, waarbij ik me afvroeg waarom de bast op sommige plekken beschadigd was. Dat weet ik nu: het bleek zijn persoonlijke krabpaal, mijn tent stond wat in de weg; deze camp site was zijn huiskamer. Ik hoorde hoe hij smakte en zijn lippen likte nadat ie had gedronken uit bakjes water die daar lagen voor de vogels; ik voelde me haast een voyeur in zijn privéleven. De pepperspray hield ik in de aanslag.

PISPOT

Vanwege de hitte lag ik bloot op mijn matrasje en gek genoeg voelde dat extra kwetsbaar; alsof een slaapzak iets uit zou maken. Ik moest geen geluid maken, niet omdraaien, me nergens krabben en zo stil mogelijk ademhalen. De tent moet een dood ding zijn. Ik zweette! Ik dacht ojéé nou ruikt ie me. Maar dat had ie natuurlijk al vanaf het begin gedaan toen ik nog sliep. Het was ochtend, dus er waren wat biologische urgenties. Ik moest een scheet laten. De eerste knepperde wat. Verraad! Nou ben ik erbij, dacht ik. Maar niets. Bij de tweede trok ik mijn billen zover uit elkaar dat de wind er geruisloos uit fluisterde. Bovendien moest ik pissen, maar de fles van de ‘wasverzachter’ stond in de buitentent en de rits van de binnentent zou geluid maken. Ik wachtte tot meneer een eindje verderop ging liggen en toen heel langzaam stukje voor stukje met tussenpozen deed ik de rits open.

(Aanvulling op de bushinstructie voor de familieleden: doe de pispot niet in de luifel maar in de binnentent.)

Ik overlegde bij mezelf: wát als ik de auto in kon duiken als ie even wat verder weg liep; wat moet mee en wat kan ik achterlaten.

Toen zag ik zijn schaduw over het tentdoek schuiven in de richting van de ingang van de camp site. Wachten... het gebrul klonk tien minuten later van een afstand van pakweg 25 meter en aan de andere kant van een bosje. Ik gluurde door een spleetje van de buitentent naar links en naar rechts, toen hoofd naar buiten om in de rondte te kijken, ook áchter de tent, want wellicht had hij zijn harem mee - dat bleek niet het geval, en vervolgens met mijn broek met pasjes en rugzak met paspoort, camera’s en ticket de auto in. Meteen starten en hem opzoeken voor een foto.

Leeuwen vallen amper ooit mensen aan en blijven van gesloten tenten af, maar op zo’n moment voelt dat als theorie. Die dus nu wel weer bevestigd is.

OVERDONDEREND

Achteraf gezien had het feit dát hij brulde, hoe overdonderend ook op twee meter afstand, eigenlijk een geruststelling moeten zijn. Dat doen ze alleen als ze zich op een plek senang en niet bedreigd voelen èn niet op jacht zijn. Want dan zijn ze druk met andere zaken. Hij richtte zich op publiek een paar kilometer verderop - ‘Ík ben hier de baas!’ Een indicatie dat hij niet wist van de toehoorder op een pootlengte afstand. Maar, zoals mijn wijze dochter Marthe opmerkte (ze heeft zelf een woeste kater), je weet nooit hoe snel het kan omslaan.

Bij het afbreken van de tent bleek zich een kleine schorpioen eronder schuil te houden. Geen gevaarlijke; zijn prik is vergelijkbaar met een wespensteek.

Conclusie over Mabuasehube: honeybadger, leeuw, schorpioen. Succes!

KATZWIJM

Vervolgens naar mijn oude werkplek (1986-1990): Tshabong (ook wel Tsabong genoemd of kortweg ‘Tsb’.)

De weg wisselde diep zand af met calcrete (een toplaag van kalk). In het zand was 4x4 nodig, soms was het zo zacht dat je naar de tweede versnelling moest. Het calcrete was door dieren vernield, ze graven erin om mineralen te likken. Vooral gemsbokken doen dat met hun potente hoorns en hoeven. Bijgevolg moest ik laveren om ‘potholes’ van meer dan een halve meter diep, soms groter dan putdeksels. En vaak drie op een rij. Als je wiel daarin terecht komt is je band kapot, en wellicht zelfs je as. Het was een kwestie van voortdurend alert zijn en zwiepers maken.

Het was zondag. In Tsabong betekende dat een kerkdienst bovenop het zandduin. Hysterisch geschreeuw, inclusief gillende, in katzwijm vallende vrouwen. En veel ritmisch happy clappy. Urenlang.

Bij de receptie van het Desert Motel stond de airco volop te loeien en stonden de deuren en ramen open. Dat kan hier allemaal.

En toen ’s middag: stortregens! De mensen daar zijn er laaiend enthousiast over…. ‘Thank you God!’. En de natuur leeft op.

Ik bezocht mijn kennis Rusty Aswat en zijn vrouw Michelle. Ik kreeg er meteen goat biriyani voorgezet. Uiteraard moest ik even langs mijn oude huis en kantoor op het provinciehuis lopen. En ook over mijn oude hardlooproute. God wat ben ik een ouwe bok inmiddels (in het Setswana: monna mogolo.)

Veelzeggend: binnen een omheind stuk van het zandduin groeide uitbundig gras. Erbuiten: alles kaal. Geiten!

RASCISME MISSCHIEN?

Als vanouds was er gezeur van wat lokalen om ‘madi’, geld. Ze komen al met de hand óp naar je toe. Wat maakt toch dat ze denken dat blanken een lopende portemonnee zijn? Hoe moeten we zulk gedrag categoriseren? Racisme misschien? Vast vroeger teveel hulp gekregen van Nederlandse en Zweedse socialisten!

Dat voortdurende geloei van koeien. En ik róók weer overal geiten. Het luik naar herinneringen van vroeger ging wijd open.

Volgende dag:

Ontbijt bij Rusty en Michelle en toen tanken bij het pompstation van de Croesus van het dorp: Mr. Mothelesi. Maar er kwam me toch een damp - of was het stof - uit die tank zetten! De pompbediende zei dat het in mijn tank zat maar toen ik hem beval om het vulpistool uit de vulopening te halen bleek het stof dááruit te komen. De ondergrondse tankopslag van het pompstation was leeg en kennelijk ook lek, anders zou er geen stof in zitten. Inmiddels was wel mijn eigen tank vervuild. De brandstofmeter zat zelfs helemaal vast. Dat wordt weer een schoonmaakklus vóór de volgende reis. En vraag maar eens schadevergoeding in Afrika ;-) Aan Mothelesi?!

In Bokspits – 270 kilometer verderop - bezoek ik altijd ‘Oom Piet Titus’. Hij krijgt altijd honderd Pula van me omdat ie me een keer ècht uit de brand heeft geholpen. Commentaar van Piet: ‘Now I can put something nice on the table at Christmas.’

http://frankhoppener.waarbenjij.nu/reisverslag/4120590/herenleed

THE MAD ENGLISHMAN

Ik kampeerde drie nachten aan de Botswaanse kant van Twee Rivieren.

De gamedrives besloegen veel kilometers en leverden uiteraard ‘the usual’ op en daarnaast een cheetah met jongen en drie leeuwinnen met jongen. Iemand vertelde mij dat bij een bepaald borehole een mannetjesleeuw lag anders had ik ‘m niet gezien, want zó plat op de grond in de schaduw van een boom.

De ‘Dune Road’ tussen de Auob River en Nossob River was weer prachtig, alleen zie je er zelden dieren. Toch rijd ik ‘m telkens als ik er kom.

Ik dineerde in Twee Rivieren Restaurant alwaar ik bekend sta als ‘the Mad Englishman’ omdat ik altijd buiten op het terras wil zitten en zij me binnen willen houden.

Bij de (dure) Rooiputs Lodge zwaait Mercy Ndzinge de scepter. Ze bleek nu zwanger. Hoe dat moet met een kind in een wildpark waar de leeuwen over de veranda lopen? Onmogelijk. Dus Mercy krabt zich achter de oren.

Ze heeft een Nederlandse stagair: Martin, uit Goes. Hij doet een ecologie-opleiding in Zuid Afrika en vult hier zijn praktijkstage in. Je kunt het slechter treffen.

FOETSIE!

’s Nachts  gierende storm en regen! Het moet windkracht 13 of 14 zijn geweest. Hier is alles extreem. Overdag was het boven de veertig graden dus er zat overmatig veel energie in de atmosfeer opgeslagen, dan krijg je dat. Mijn haringen stonden deels in mul zand, er wás niets anders. Dus werden ze op slag uitgerukt en waren ze voorgoed foetsie; zo ook de haringen van mijn scheerlijnen. Twee keer heb ik liggend in het zand van binnenuit geprobeerd die ene resterende haring van de luifel weer de grond in te timmeren maar hij was na een halve minuut weer los door de woedende rukwinden. Al wat ik kon doen was op ellebogen en knieën in ligsteun te gaan liggen en met de ellebogen het doek van de luifel van de buitentent onder het grondzeil van de binnentent te drukken. Goed voor de buikspieren. Mijn voeten moest ik in de hoek van de binnentent drukken waar de wind op stond om de tent plat op de grond te houden. Mijn kont tegen de deur met het luifeldoek om tenminste iets van stroomlijn in de tent te houden in de vliegende storm, anders was de tent plat gaan liggen. Dat duurde een half uur, toen ging de wind wat liggen en barstten de stortregens los.

Inmiddels was de tent vol zand gewaaid door het gaas heen en door mijn exercities om die ene haring vast te zetten. In tijden van nood mag en moet iedereen in zand slapen.

’s Ochtends gooide ik alle natte kledder de auto in en rijden!

Als toegift was er een leeuw tien kilometer voor de Namibische grens in MataMata.

Het verdere traject was een beetje geijkt: koffie bij Kalahari Farmstall; koffie in Gochas in de OK Store (altijd gratis.) En verder over de prachtige weg door de Auob naar Stampriet Historical Guesthouse. Daar kon de tent drogen.

Ik had Windhoek kunnen halen die dag, maar het was OK zo. Dat guesthouse is in orde.

En in Windhoek, inchecken, vliegtuigen, je kent het wel.

Het was me het reisje wel weer deze keer. En zo hoort het ;-)