Roughing it

16 en 17 augustus 2013
Maun, Audi camp. De naam heeft gek genoeg niets te maken met dat bekende Duitse automerk. Waarmee dan wèl blijft vooralsnog een raadsel. Maar de geoliede organisatie doet toch echt denken aan die autofabrikant. Leuk kamp, voor herhaling vatbaar. Goed ontbijt, goed diner, zwembadje, en absoluut servicegericht personeel met ondermeer ‘Miss B’ in het restaurant en Catherine en Ellen in de receptie. Alleen houden ’s nachts de honden je wakker met hun geblaf en om half vier beginnen de hanen al. Tjonge, dan blijkt pas hoeveel van die beesten zich in de omgeving verschuilen.


BALLOTAGE
’s Ochtends hadden we een leuk gesprekje met een Zuid Afrikaan die met een clubje vrienden elk jaar een dag of tien door de bush trok; met de ‘Knock Knock Club’ zoals hij het gezelschap noemde. Wij pasten volgens hem binnen de leeftijdscategorie om succesvol door de ballotage te komen.
Een goed restaurant is de Sports Club, waar aan de bar twintig mannen doorlopend naar rugbywedstrijden zitten te kijken, soms zelfs uit het verleden, wat hen niet belet de grootste opwinding aan de dag te leggen. Maar het belendende restaurant, gemanaged door een bloedmooie ex-vrijwilligster uit Canada (gulle lach, open geest, hoog op de poten, strakke heupen, goed van voren. Mwah!), en de beste steak tot dusver.


18/08 Maun > South Gate Moremi Park.
South Gate: niks bijzonders. Wel goede douches. Ons advies: overslaan indien mogelijk. Voor ons zelf was het een noodzakelijke tussenstop omdat de campsite in Third Bridge ‘fully booked’ was.


PEPPERSPRAY
Bij de game drive vergat ik mijn Garmin op ‘registreren’ te zetten, en juist toen reden we tracks die nog niet op de Tracks4Africa-kaart staan. Ik lever dat bedrijf mijn afgelegde tracks voor cartografie. Gek genoeg baalde ik daar enorm van al heb ik er zelf eigenlijk geen belang bij. Het zal wel de ‘Livingstone’ in mezelf zijn die alles in kaart wil brengen.

’s Nachts moest ik gewapend met pepperspray het bed uit omdat we beesten hoorden knagen aan onze afsluitbare plastic kratten. Die moesten dus toch maar de auto in. De volgende ochtend vonden we onze vijf liter waterfles honderd meter verderop: open gebeten en half leeg.


STOKPAARDJE
Via een omweg reden we de dag erop naar Khwai: een gehucht midden in Moremi Park. Met uiteraard stomme geiten die helemaal niet in een natuurpark horen. ‘Every Motswana is entitled to have cattle and goats.’ Waar ze ook zitten. Grondwet. En natuurlijk weer een NGO (ontwikkelingsorganisatie) die zich het lot van deze ‘poor people in this neglected area’ had aangetrokken en er een Khwai Development Trust voor had opgericht. Stomme ontwikkelingswerkers; hier moet je juist nìèt ontwikkelen, je moet de mensen met onderwijs en banen het gebied uit lokken. (Waarschuwing: hier volgt mijn stokpaardje. Ik val in herhalingen voor wie dit blog al langer leest.) De slogan van de Duitse Lutheran World Federation: ‘Dort wo Gott die Menschen hingestellt hat, sollten wir Sie unterstützen.’ Amen. De mens denkt dat elke vierkante meter hem toekomt. En dan graag betaald door een ander. Goedwillende mensen in het Westen laten zich daartoe in de luren leggen en trekken de portemonnee. Zo ligt de aardkloot op koers om één groot Calcutta te worden. Met dank aan Mien en Bernard: ontwikkelingshulp is ideologische incest.

Wij dachten dat de campsite vlak bij de North Gate van Moremi zou liggen maar het was potdomme nog 25 kilometer verder. En niet bepaald over een asfaltweg. Dus een game drive in de vroege ochtend of late namiddag zat er niet in. We waren per rit al twee uur extra kwijt. Wij baalden daar behoorlijk van. Overdag liggen alle dieren namelijk verscholen in de schaduw en kun je net zo goed rond je tent blijven hangen.


VRIESPUNT
Bij aankomst op de campsite (Khwai Magotho) zakte de stemming tot onder het vriespunt. Je doorkruiste een door olifanten compleet verwoeste vlakte, dode bomen overal, het zand waaide in je oren. Desolaat. En dáár lag dan de geboekte campsite. Er was geen enkele voorziening, geen toilet, geen water, niets. Gewoon ‘Zoek het maar uit.’ Organisatie: Khwai Development Trust.
Dan is € 14,- p.p. per nacht knap aan de prijs. (Nou ben ik niet zo voor voorzieningen in de bush, maar pas dán de prijs aan.)
Maar… een vriendelijke Motswana, personeelslid van een safaricompany die daar camp hield, zag onze geestelijke nood en adviseerde ons om een kilometertje door te rijden; daar was namelijk een rivier. God, wat waren we deze man naderhand dankbaar.


MATRASJE
Door de teleurstellingen van zojuist duurde het nog even voor het tot ons doordrong: ‘Dit is een fan-tas-tische plek!’ Meteen negen olifanten vlakbij, waterbucks, impala’s. ’s Avonds ploegden hippo’s als onderzeeërs door het riviertje langs onze tent. Op momenten dat we zelf stil waren kwamen er kudu’s op dertig meter. Olifanten schuifelden geluidloos voorbij op vijftien meter. Maar dát had ook zo zijn nadelen. De tent stond onvermijdelijk bovenop olifantendrollen. (Een extra matrasje.)
Thee en een hapje brood met tomaat: boven de olifantendrollen.
Het is hier heel eenvoudig: de drollen liggen overal!
Na de braai brak een stuk ‘boerewors’ af en viel…. Juist.
De wijn smaakte er niet minder om.
Het uitzicht op het riviertje maakte alles goed.

20/08 Op en neer naar Third Bridge, pakweg honderd kilometer. Maar je doet er een hele dag over. Het eerste stuk is ‘bumpy’: over hobbels en door kuilen. Meestal de derde versnelling maar vaak de tweede door opgedroogde moddergaten. Het stuk van Fourth Bridge naar Third Bridge is heeeel erg diep zand. De ‘Bridges’ zijn – hoe zullen we het noemen – ‘traditioneel’. Houten balkenbruggen. Soms moet je door het water.
Leeuwen bij Xakanaxa.
Lunch bij Third Bridge waar tot onze verbazing plaats genoeg was op de camping die ons was ‘verkocht’ als ‘fully booked’.


EEN HOGERE LEVENSVORM
Hele oppervlaktes bush waren totaal vernield door de olifanten. Alsof er een tankslag had plaatsgevonden. Ze breken takken af, duwen bomen om. Meestal de Mopane, hun lievelingskostje. Olifanten blijken meesters in bonsai. Wat een boom zou moeten worden blijft gereduceerd tot een kleine heester. Als het land al niet volledig kaal is gevreten. Er zijn in Botswana teveel dikhuiden, de laatste schatting is 62.000. Dit mede dankzij de – overigens terechte - ban op illegale ivoorhandel. Dagelijks eet zo’n dier naar schatting driehonderd kilo. Hier zijn olifanten eigenlijk de nieuwe geiten. Afschieten die mafketels die het ecosysteem verwoesten! Maar voor Westerlingen zijn olifanten lief. En ze treuren zo aangrijpend als een lid van de eigen groep is overleden. Zie ze aaien over dat karkas! Roerend. Daar herkennen we ons zelf in. Zíé je wel dat olifanten menselijke emoties hebben! Eigenlijk zijn het hogere levensvormen. Afschieten?? Schande!! Er kunnen er niet genoeg zijn.
De wereld gaat aan ideologie ten onder.


LANDINGSPLAATS
En daarna weer terug over ongeveer dezelfde weg naar onze kampplaats waar de hippo’s en olifanten langs trokken zonder dat we ervoor te hoefden rijden. Oh ja, ook voor de muggen hoefde dat niet. Noch voor de vliegen. Deze nacht was een kudde buffalo’s vanuit Moremi het riviertje overgestoken met als gevolg dat de directe omgeving werd geteisterd door een ontelbare zwerm vliegen. Ze hadden een voorkeur voor ruggen als landingsplaats. Op onze ruggen zaten er ’s ochtends soms wel honderd.
Elke nacht leeuwengebrul van over de beek.

21/08
Een tocht naar Mababe Village aan de Zuidkant van Savuti Marsh, hét leeuwengebied van Botswana. Op de Tracks4Africa kaart aangeduid met: ‘Serious Mud Business. Be prepared to get dirty’. Maar nu was het gelukkig de droge tijd van het jaar.
We kozen een weg terug dwars door de bush. Maar op plaatsen was het pad onvindbaar omdat het totaal was geblokkeerd door olifantenzooi. Hele bomen waren omgeduwd en lagen dwars over het pad. Een chaos van afgebroken takken en boomstammen. Domme beesten: verwoesten hun eigen levensvoorwaarden. Het lijken wel mensen. Om die obstakels te omzeilen moesten we het pad verlaten en alleen door de GPS en een kompas konden we de weg terug vinden. Verkennertje spelen.
Terug bij ‘ons’ riviertje lagen meer dan twintig hippo’s te knorren in de rivier. Giraffes, waterbucks. Kampvuurtje. Boerewors. Rode wijn. Kudu’s. Olifanten geluidloos op twintig meter van de tent. Klaar. Volmaakte dag.


22/08 Khwai Maghoto > Linyanti Marsh via Savuti Marsh.
Ik zei al: Savuti is hét leeuwengebied van Botswana. Tegenvaller. Niets gezien behalve een hele mooie groep giraffes. ’s Avonds spraken we in Linyanti een Zuidafrikaans stel dat in Savuti twee leeuwen hadden gezien die een jonge olifant hadden gepakt. Zie je wel: Savuti is hét leeuwengebied. Maar je moet geluk hebben. Voor ons was Savuti een desolate stoffige vlakte met open toeristenlandcruisers. Iedereen in groene safarisuit en dito –hoed, met dekens om tegen de ochtendkou. Ik kijk al jaren uit naar Savuti en had me er méér van voorgesteld.


VERFRISSEND
Diep zand naar Linyanti aan de oever van Linyanti River. Ik was bijna vergeten hoe erg de wegen in Botswana kunnen zijn. Autoverhuurders in Zuidelijk Afrika stellen soms als eis dat je er niet mee naar Botswana gaat. (Zie over een maand hopelijk de filmpjes.) Aan de overkant ligt weer Namibië, de Caprivi Strip. Op de telefoon: ‘Welcome to Namibia’.
Linyanti Camp: per persoon per nacht $ 50,-. Voor de hele campsite één onbeholpen douche en dito WC per sekse. Maar na vier dagen zonder jezelf überhaupt te kunnen wassen ervoeren we deze ‘luxe’ zelfs als luxe. Helaas, als je de watertemperatuur wilde regelen met de koud-water-kraan hield de geiser ermee op. Toch ‘verfrissend’.
Kampvuur, hippo’s en olifanten voor de tent, aardappelen, ui en gemsquash in de as; twee flessen wijn soldaat gemaakt: prima.
De hele nacht leeuwen vlakbij.

Maar die voortdurende stijging van prijzen voor natuurparken! Je zou zeggen: dat kan zo toch niet doorgaan. Je betaalt je blauw en je krijgt er niets, niente, nada voor terug. Maar toch blijven de mensen komen en betalen ze voor exclusiviteit. Zie Bhutan als voorbeeld. Botswana is van hetzelfde laken een pak.


ALWEER EEN GOEDE DAAD
Terug van Linyanti via Gocha Hills en meteen door naar Kasane. Zand, zand, wasbord, zand, wasbord. De cruiser soms in de eerste versnelling en nagelbijten dat ie het haalt. Tot ineens in Kachikau: asfalt. Menselijke nederzettingen in een natuurpark, dus je begrijpt het wel weer: ‘poor people, neglected area’, ontwikkelingshulp, government assistance, enzovoort enzovoort. Vandaar ook dat asfalt. Dus koeien en geiten in een van de prachtigste natuurgebieden ter wereld: Chobe National Park, Botswana.

Onderweg hebben we een Cruiser van Audi Camp met een gezin uit Keulen losgetrokken. Die was met aanhanger en al ingegraven in het zachte zand van een steile helling. Deze track wordt voortdurend aan gort gereden door vrachtwagens van de BDF (Botswana Defence Force). Naar het zich laat aanzien wordt Namibië als vijand gezien. Onlangs is door het Internationaal Gerechtshof in Den Haag een landconflict tussen de twee landen opgelost. Botswana trok aan het langste eind.
Een andere toeristencruiser stopte gelukkig ook en gezamenlijk trokken we de Audi-auto los. Jel trad op als dirigent: ‘Een, twee, drie: gas geven!’ Marijke maakte foto’s van de exercitie. Jel meldde naderhand - tot mijn verontwaardiging - dat de chauffeur van Audi Camp zelf helemaal geen gas gaf en zich slechts door ons liet trekken. En dat heuvel op in zacht zand. Geen wonder dat we bijna zelf vast kwamen te zitten. Bovendien had ik ‘m geïnstrueerd om asap het spoor met zacht zand uit te sturen en een spoor met wat struikjes op te rijden. Ik vroeg me al af waarom hij zo lang in dat zachte spoor bleef hangen. Hoe onbenullig kun je zijn? Die man kon ècht niet rijden!
Maar toen kwam de aanhanger nog. Met de schop heb ik voor mijn eigen cruiser een spoor uitgegraven dat zo weinig mogelijk weerstand gaf, en mijn nylon net gecombineerd met takken onder alle banden moesten bij de start voor houvast zorgen. Toen kreeg ik hem in de Low 4x4 met veel toeren naar de top van de heuvel.
We willen niet weten hoe vaak de man naderhand nog is komen vast te zitten. (De dag ervoor vijf keer, hoorden we van het Keulse stel.)


SUNDOWNER
Kasane. Chobe Safari Lodge: campsite onder de bomen. Pilsje. Douche. Sundowner cruise over Chobe River, met alle mogelijke dieren op Sedudu Island (van dat landconflict met Namibië) en de oever. Een buffet. Luxe.
De beheerder van de campsite besliste eigenmachtig dat de ons door de receptie toegewezen campsite nummer 8 naar iemand anders moest gaan en stuurde ons naar nummer 9: piepklein voor een cruiser en twee tenten en geen enkele schaduw. Bij ons protest was hij ineens niet gemachtigd om ons een betere plek te geven. Ruzie. Terug naar de receptie. En toen kon een betere plek blijkbaar wel. De beheerder: ‘I am not to blame.’
De volgende ochtend wilde Marijke de kloothommel tóch een fooitje geven. Hij stond aan mijn kant van de auto, dus ik gaf het door aan hem zeggend: ‘From my wife; not from me.’
Het werd toch lachen samen.

De wrattenzwijnen hebben de geneugten van de vuilnisbakken in de stad ontdekt: je ziet ze overal, ook op de campsite. Dikbuikiger en lelijker dan hun soortgenoten in het wild, en minder alert. Maar ze leven wel langer. Het wachten is op het moment dat ze met een Bonuskaart de supermarkt binnenstruinen.


BONNEFOOI
Dan nu even een evaluatief moment. Als ik dit reisschema nóg eens zou willen doen, zou ik als voorwaarde stellen dat we twee nachten in Third Bridge en Savuti zouden kunnen boeken. Zoals ik al zei was Third Bridge en Savuti ‘fully booked’. Dus zaten we een hele dag in de auto om een verderop gelegen campsite te bereiken. Dit over moeilijke wegen, dus de snelheid die je kunt maken, máák je ook. Dat is niet goed voor game viewing. ’s Avonds ga je dan niet nog eens de auto in voor een game drive. Feitelijk reden we zo van de ene campsite naar de andere waarbij we natuurlijk wat wilden opschieten omdat je die plaats voor de avond moest zien te bereiken. Dan de volgende dag het kamp opbreken om de volgende campsite te bereiken, dus hetzelfde verhaal. Zo zagen we van het omringende gebied niets.
En nu het typische: ik meldde al dat tijdens een game drive door Moremi naar Third Bridge bleek dat daar plaats genoeg was. Van Zuid Afrikanen die wel in Savuti hadden gelogeerd hoorden we: ook dáár hetzelfde liedje. Zo ook in Linyanti. Wat zonde toch. Je kunt dus beter ófwel een jaar van te voren boeken; ófwel helemaal op de bonnefooi gaan (met het risico dat je ergens langs de weg moet kamperen. Maar wat is daar mis mee?)


20/08 Chobe River Road.
In één woord: fantastisch. The Garden of Eden. Werkelijk álle beesten uit het wild zitten hier. En in zulke aantallen! Echt een aanrader voor wie wild wil zien in een paradijselijke omgeving. Zo ongeveer de beste plek op aard. Kenia is een dierentuin; dit is echt.
We dronken – eindelijk weer eens – een goede espresso in de Chobe Game Lodge, midden in het park met een verhoogd terras aan de oever van de Chobe River. Wild aan de overkant. Liz Taylor zocht indertijd deze plek uit om (voor de derde keer) met Richard Burton te trouwen. (Marijke: ‘Het heeft niet geholpen. Ze zijn daarna wéér gescheiden.’)


BEIERSE KOEIENBELLEN
Kamp op Ihaha Campsite. Een prachtige plek, met een geweldig uitzicht. Helaas alleen wel op ….. koeien met Beierse bellen om de nek aan de Namibische overkant. Ihaha is feitelijk de verplaatste campsite Serondela. Die campsite ken ik van vroeger. De olifanten liepen tussen de tenten door naar Chobe River. Bokjes idem dito. Ook leeuwen werden tussen de tenten gesignaleerd. Ihaha haalt het – ondanks het mooie uitzicht - op geen stukken bij Serondela. Maar die trek naar het water was natuurlijk juist de reden om de campsite te verplaatsen. Je hebt altijd halve zolen die niet weten hoe ze zich moeten gedragen met wild om hen heen. Écht een geweldig uitzicht vanaf Ihaha; maar wie het oude Serondela kent….


Zondag 25/08/2013
Ihaha > Victoria Watervallen.
Terug naar Kasane via de River Road. Leeuwen. Wat een paradijs. En tegelijk: wát morbide. Twee dode olifanten bedolven onder de gieren, en een dode buffalo. Yellow Mongoose kroop uit de lichaamsholtes van het olifantenkarkas na zich tegoed te hebben gedaan. En die stank…! Helaas reed ik te dicht naar die tweede olifant, waarop de gieren wegvlogen en een eindje verderop wachtten tot de kust weer veilig was. Geen foto van het gewroet in het lijk.
Voor levende olifanten stoppen we niet meer. Importeer wat meer leeuwen! Opruimen die vernielers.
Opnieuw koffie in Chobe Game Lodge. Boodschappen in Kasane bij de Spar, de beste supermarkt in Zuidelijk Afrika.


CHICANES
En vervolgens de chicanes bij de grens. Botswana uit gaan is simpel. Zimbabwe binnenkomen is andere koek. De officers hadden het als collega’s onder elkaar voortdurend naar hun zin. Klanten aan de balie? Onbelangrijk. Vijf keer het paspoort laten zien; de één eiste een papiertje dat een ander had moeten geven maar had verzuimd. Omdat we met een eigen auto Zimbabwe binnenkwamen moesten we zeventig US dollar (!) betalen voor vier dagen entree. ‘We always charge the minimum of one month.’Minstens de helft van de buit gaat rechtstreeks naar de Zwitserse bankrekening van Mugabe. Zoiets haalt me het bloed onder de nagels uit. Politici, ambtenaren en ontwikkelingswerkers: tegen de muur ermee.